Jay-Z

Konu: Jay-Z Paz Ağus. 10, 2008 6:05 pm

Jay-Z (Asıl adı: Shawn Corey Carter, d. 4 Aralık 1969) bir Amerikalı rap müzisyeni, söz yazarı ve oyuncusu. Şu anda Def Jam ve Roc-A-Fella şirketlerinin CEO'su ve başkanıdır. Ayrıca The 40/40 Club’ın sahiplerinden biridir ve New Jersey Nets’in hissedarıdır.

1969 Brooklyn doğumlu Shawn Corey Carter, daha küçük yaştayken annesinin kendisine almış olduğu ‘boombox’ ile emprovize şekilde besteler yapmaya başladı. Yaşadığı mahallede ‘Jazzy’ olarak çağırılan Shawn, daha sonradan bu lakabını Jay-Z’ye çevirerek diğer bir rapçi Jaz-O ile çalışmaya başladı. Jaz-O’nun 80’lerdeki ve 90’lardaki kayıtlarında yer alan Jay-Z, ilk kez adını LL Cool J gibi rapçilerle, karşılıklı giriştiği emprovize rap savaşlarıyla duyurdu. Bu atışmalar sonrası müzik prodüktörlerinin dikkatini çekmeyi başaran rapçi, 1995 yılında Big L’in “Lifestylez Ov Da Poor & Dangerous” albümündeki “Da Graveyard” ve Mic Geronimo’nun “The Natural” albümündeki “Time To Build” parçasında yer aldı.

Çevredeki diğer rapçilerden farklı bir şekilde değişik bir düzende ilerleme kararı alan Jay-Z, hiçbir plak şirketiyle anlaşmayarak 1995 senesinde Roc-A-Fella Records’u oluşturdu. 1996 senesinde ilk albümü “Reasonable Doubt”ı çıkarttı ve bu albümde Mary J. Blige, Notorious B.I.G., Memphis Bleek, Foxy Brown ve Big Jaz gibi sanatçılarla çalıştı. 1990’ların en önemli rap albümlerinden biri olarak kabul edilen “Reasonable Doubt”, Amerika listelerinde 23 numara olurken, 1 yıl içerisinde de 420,000 kopya sattı.

1997 senesinde Def Jam Recordings ile işbirliğine girişen Roc-A-Fella Records ve Jay-Z, aynı sene “In My Lifetime, Vol. 1” adlı 2. albümünü piyasaya sürerek Amerika listelerinde 3 numara olmayı başardı. Albümün prodüktörlüğünde P. Diddy yer alırken, albüm şu ana kadar 1,2 milyon kopya satarak platin plak kazandı.

1998 senesinin Mayıs ayında “Streets Is Watching” adlı soundtrack albümünü yayınlayan Jay-Z, bu albümle Amerika listelerinde 27 numaradaydı. Albümde DMX, Memphis Bleek ve Ja Rule gibi sanatçılarla birlikte çalışan rapçi, aynı sene “Vol. 2... Hard Knock Life” adlı 4. albümünde de Swizz Beats ve Timbaland gibi prodüktörlerle birlikte çalıştı. Jay-Z, bu albümle Amerika listelerinde 1 numara oldu ve albümden çıkarttığı single “Hard Knock Life (Ghetto Anthem)” ile de dünya çapında tanınan bir sanatçı haline geldi. Amerika’da 5 milyon, tüm dünyada 8 milyon kopya satan ve diğer albümlerden daha sert bir sounda sahip “Vol. 2... Hard Knock Life”, satışlarıyla 5 kez platin plak kazanırken, 1999 Grammy’lerinden de “En İyi Rap Albümü” ödülünü elde etti.

1999 senesinde sokak hip-hop sound’una geri dönen Jay-Z, “Vol. 3... Life And Times Of S. Carter” adlı 5. albümüyle Amerika listelerinde bir kez daha 1 numara olmayı başardı. Albümden çıkan en başarılı single “Big Pimpin” olurken, albüm tüm dünyada 3 milyon kopya satmayı başardı.

2000 senesine gelindiğinde “The Dynasty: Roc La Familia” albümünü piyasaya süren Jay-Z, bu albümde Kanye West, The Neptunes, Just Blaze ve Rick Rock gibi prodüktörlerle birlikte çalıştı. Albüm, Jay-Z’yi yeniden Amerika listelerinde 1 numara yaparken, rapçiye albümde Snoop Dogg, Pharrell Williams ve R. Kelly gibi sanatçılar eşlik etti.

2001 senesinde “The Blueprint” albümünü yayınlayan Jay-Z, müzik tarihindeki en önemli hip-hop albümlerinden birine imza atmış oldu. Amerika listelerinde 1 numara olan “The Blueprint”, ilk haftada 450,000 kopya satarak 2 kez platin plak kazandı. Albümde hip-hop, jungle, samba, hardcore rap gibi temalara rastlanırken, sanatçının bu albümdeki konuk müzisyeni sadece Eminem’di. “The Blueprint” albümünden çıkan single’lardan “Girls, Girls, Girls”, “Izzo (H.O.V.A)” ve “Song Cry”a birer de klip çeken Jay-Z, aynı sene “Unplugged” albümünü yayınladı. Bu canlı konser albümünde hip-hop grubu The Roots ile birlikte çalışan rapçi, albümle Amerika listelerinde 31 numaradaydı.

2002 senesinde “The Best Of Both Worlds” albümünde R. Kelly ile ortaklaşa çalışan Jay-Z, bu albümle Amerika listelerinde 2 numara oldu. Albümdeki hiçbir parçaya video klip çekmedi ve aynı sene “The Blueprint 2: The Gift & The Curse” adlı solo albümünü yayınladı. İki CD olarak piyasaya sürülen albüm, Amerika listelerinde 1 numaraya yerleşti. İlk CD’de daha çok oryantal temalara yer veren Jay-Z, albümünün ikinci bölümünde daha karanlık temaları işledi. Albümün prodüktörlüğünde Timbaland, Kanye West, Dr. Dre ve The Neptunes bulunurken, albüm satışlarıyla sanatçıya 4 kez platin plak kazandırdı.

2003 senesine gelindiğinde “The Blueprint 2: The Gift & The Curse” albümünde yer alan bazı parçaları tek bir albümde toplayarak “The Blueprint 2.1” adlı albümü piyasaya süren Jay-Z, aynı senenin sonuna doğru “The Black Album” adlı albümünü hayranlarına ulaştırdı. Birçok müzik eleştirmeninden olumlu yorumlar alan “The Black Album”, rapçiyi bir kez daha Amerika listelerinde 1 numara yaptı. Albümde hiçbir konuk müzisyenle çalışmayan Jay-Z, bunun aksine albümdeki her parçada ayrı bir prodüktörle işbirliğine girişti. Albüm, 3 milyon kopya sattı ve sanatçıya 4 kez platin plak kazandırdı.

2004 senesinde Jay-Z yeniden R. Kelly ile beraber çalışarak “Unfinished Business” adlı albümü piyasaya sürdü. Albümde, 2002 albümünde yer almayan parçalara yer veren ikili, bu albümle Amerika listelerinde 1 numara olmayı başardı. Albüm sonrası R. Kelly ile beraber turneye katılan Jay-Z, aynı sene nu-metal grubu Linkin Park ile beraber “Collision Course” albümünü hazırladı. Albümde 6 tane Linkin Park parçasıyla, 7 tane Jay-Z parçasının remixlenmiş hali bulunurken, albüm Amerika listelerinde 1 numara oldu ve 3 kez platin plak kazandı. Albümden çıkan ilk single “Numb/Encore”, 2006 Grammy’lerinden “En İyi Rap Şarkısı Ortaklığı” ödülüne, Jay-Z 2004 senesinde sevgilisi Beyonce ile hazırladığı “Crazy In Love” parçasıyla da 2004 Grammy’lerinden “En İyi R&B Şarkısı” ve “En İyi Rap Şarkısı Ortaklığı” ödüllerine sahip oldu.

2004 senesinin sonuna doğru solo albümlerine ara verme kararı alan Jay-Z, 2006 senesine kadar birçok sanatçının albümünde prodüktör ve konuk müzisyen olarak bulundu. Bunun yanı sıra festivallere katılarak perfromslarda bulunan rapçi, 2006 senesinin Kasım ayında “Show Me What You Got” adlı single’ı yayınladı. Single, Amerika listelerine 8 numaradan girerken, parçaya çekilen video kliple sanatçı televizyon ekranlarında yeniden gözükmeye başladı. 27 Kasım tarihinde “Kingdom Come” adlı solo albümünü piyasaya süren Jay-Z, bu albümde Usher, Pharrell Williams, Coldplay’den Chris Martin, Beyonce ve Ne-Yo gibi sanatçılarla düet yaptı ve albüm Amerika listelerinde zirveye yerleşti.

Jay Z, 2007'de beklenen albüm "American Gangster" ile geri döndü. Bu albüm, aynı isimli filmden ilham alınarak yapılmış bir konsept albüm olma özelliğini taşıyor.

Son on yılın en başarılı rapçilerinden bi olan Jay-Z: freesyle yeteneği, akıcılığı ve popüler rap ile sokak rapini harmanlayışıyla piyasanın en çok satanlarından biri olmuştur. Kağıt-kalem kullanmadan şarkı yazabilen Jay-Z, 2.3 milyon satan albümü The Blueprint’i sadece 2 günde yazmıştır.

kaynak: tr.wikipedia.org/wiki/jay-z